भक्तपुर दरबार : ऐतिहासिक र सांस्कृतिक धरोहर

रोशन पोखरेल

 

भक्तपुर दरबार क्षेत्रको भ्रमण गर्दा मैले नेपालको ऐतिहासिक र सांस्कृतिक सम्पदाको गहिरो अनुभव गरें । यो क्षेत्र साँच्चै नेपालकै गौरवशाली धरोहरमध्येको एक हो । भक्तपुर दरबारको शिल्पकला, हस्तकला र मल्लकालीन वास्तुकलाले मलाई विशेष रूपमा आकर्षित गर्यो । यहाँको प्राचीन राजदरबार, ५५ झ्याले दरबार र अन्य धार्मिक स्थलहरूले इतिहास प्रति मेरो रुचिलाई थप बलियो बनायो ।

 

दरबार क्षेत्रमा प्रवेश गर्दा मैलै देखेको पहिलो प्रमुख आकर्षण ५५ झ्याले दरबार थियो । यो नेवारी कला र वास्तुकलाको अद्वितीय नमूना हो, जसलाई राजा भूपतिन्द्र मल्लले निर्माण गरेका थिए । यसले मलाई मल्लकालीन कारीगरी र सम्पदाको गहिराइमा डुब्न प्रेरित गर्यो । दरबारको अगाडि रहेका बाघका दुई विशाल प्रतिमाहरूले दरबारको सुरक्षा गरिरहेको जनविश्वासले यो ठाउँ अझै रोमाञ्चक बनायो ।

 

त्यस्तै, न्यातापोल मन्दिर र भैरवनाथ मन्दिरको अनौठो सौन्दर्य पनि उल्लेखनीय थियो । न्यातापोलको ५ तले संरचना र कलात्मक मूर्तिहरू साँच्चै अद्वितीय थिए । विशेष गरी दशैंको समयमा मात्र खुल्ने न्यातापोल मन्दिरको रहस्यले मलाई मन्दिरको गहिराइ बुझ्न थप चासो पैदा गरायो ।

 

मलाई भक्तपुर दरबार क्षेत्रको पुरातन वातावरणमा डुब्न पाउँदा निकै शान्ति र आनन्दको अनुभव भयो । यहाँका मन्दिर र संरचनाहरू, प्राचीन मूर्तिहरू र हिन्दू धर्मसँग सम्बन्धित सम्पदाहरूले मल्लकालीन नेपाललाई प्रत्यक्ष रूपमा देख्न अवसर प्रदान गर्यो । यसका साथै, भक्तपुरका परम्परागत हस्तकलाहरू, जस्तै धातुकला र काठकलाको सुन्दरता देखेर म चकित भएँ ।

 

भूकम्पले क्षतिग्रस्त भएका संरचनाहरू पुनर्निर्माण हुँदै गरेको देख्दा नेपालका सम्पदाको संरक्षणमा भइरहेको प्रयासले मेरो मन छोयो । पुरानै शैलीमा संरचना पुनर्निर्माण गर्न प्रयास भइरहेको जानकारी पाउँदा यस क्षेत्रको मौलिकता र सांस्कृतिक महत्त्वलाई जोगाइराख्ने प्रयास भइरहेको छ भन्ने अनुभव गर्ने मौका मिल्योे ।

 

यदि तपाईं इतिहास, संस्कृति र वास्तुकलामा रुचि राख्नुहुन्छ भने, भक्तपुर दरबार क्षेत्र तपाईंको भ्रमणको सूचीमा अवश्य पर्नु पर्छ । यहाँको सांस्कृतिक सम्पदा र पुरातन कला कृतिहरूलाई नजिकबाट अनुभव गर्न पाउनु भ्रमणको एउटा अविस्मरणीय पक्ष हुनेछ ।